Standardy Ochrony Dzieci- wersja dla uczniów
STANDARDY OCHRONY DZIECI - CO WARTO WIEDZIEĆ O NOWYCH PRZEPISACH? Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (tzw. Ustawa o ochronie małoletnich) wprowadza nowe instrumenty ochrony praw dzieci m.in. nakłada na podmioty pracujące z dziećmi obowiązek posiadania standardów ochrony małoletnich (zwanych inaczej standardami ochrony dzieci). Standardy ochrony dzieci przed krzywdzeniem to zbiór zasad, które pomagają tworzyć bezpieczne i przyjazne środowisko w szkołach, przedszkolach i innych placówkach działających na rzecz dzieci. Nasza szkoła przygotowuje się do wprowadzania standardów od 15 lutego 2024 roku i do tego celu został powołany zespół, który pracuje nad opracowaniem odpowiednich dokumentów.
STANDARDY_OCHRONY_MALOLETNICH-wersja_skrocona.docx
STANDARDY OCHRONY
MAŁOLETNICHw Publicznej Szkole Podstawowej nr 7
w Ostrowcu Świętokrzyskim
wersja dla uczniów
(wersja skrócona – dla małoletnich)
……………………………………„Wersja skrócona”
(pieczęć szkoły/placówki)
Spis treści:
- Wprowadzenie:
- W jakim celu zostały wprowadzone „Standardy ochrony małoletnich”?
- Co możecie w nich znaleźć?
- Prawa dziecka - dlaczego powinniście je znać?
- Rozdział I – Ochrona małoletnich przed krzywdzeniem.
- Zasady bezpiecznych relacji pracowników szkoły z małoletnimi.
- Zasady komunikacji pracowników szkoły z małoletnimi.
- Zasady nawiązywania kontaktu z małoletnimi w godzinach pracy, za pomocą kanałów służbowych oraz w celach edukacyjnych lub wychowawczych.
- Rozdział II –Bezpieczne relacje między małoletnimi w szkole, a zachowania niedozwolone.
- Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi.
- Niedozwolone zachowania małoletnich w szkole.
- Zasady korzystania z komputerów z dostępem do Internetu.
- Zasady korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do internetu.
- Zasady korzystania z telefonów i innych urządzeń elektronicznych podczas wyjść, wycieczek edukacyjnych organizowanych przez szkołę.
- Zasady ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami z sieci.
- Część III. Ścieżki postępowania małoletniego w przypadku doznawania przez niegokrzywdy.Procedury interwencyjne w szkole:
- Rodzaj krzywdy: Znęcanie się, przemoc fizyczna, słowna, psychiczna stosowane wobec małoletniego,
- Rodzaj krzywdy: Celowe zniszczenie lub kradzież rzeczy małoletniego;
- Rodzaj krzywdy: Przemoc domowa stosowana wobec małoletniego;
- Rodzaj krzywdy: Nierówne traktowanie - dyskryminacja ucznia małoletniego;
- Rodzaj krzywdy: Celowe zniszczenie lub kradzież rzeczy małoletniego;
- Rodzaj krzywdy: Stosowanie wobec małoletniego cyberprzemocy;
- Rodzaj krzywdy: Zagrożenie bezpieczeństwa małoletniego w wyniku sekstingu;
- Rodzajkrzywdy: Wysyłanie małoletniemu w internecie treści szkodliwych, nielegalnych i niepożądanych;
- Rodzaj krzywdy: Naruszenie prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania w sieci danych osobowych lub wizerunku małoletniego;
- Rodzaj krzywdy: Nawiązywanie przez małoletniego niebezpiecznych kontaktów
w Internecie.
- Część IV.Materiał pomocniczy- prawa dziecka, wykaz telefonów i adresówmailowych, instytucji pomocowych.
Istotnym i konkretnym działaniem szkoły na rzecz Waszej ochrony w szkole jest stworzenie warunków do skutecznej pomocy Wam w sytuacjach trudnych oraz warunków do lepszego zabezpieczenia Waszych praw. Zadanie to realizuje bardzo ważny z punktu widzenia Waszego bezpieczeństwa dokument – „Standardy ochrony małoletnich”.[1] Dokument ten został skonstruowany jako zbiór zasad i procedur postępowania, z których możecie skorzystać w sytuacjach zagrożenia Waszego bezpieczństwa lub podejrzenia czy przypuszczenia, że takie sytuacje Wam zagrażają.
„Standardy ochrony małoletnich” określają:
- Główne kierunki dzialań szkoły na rzecz Waszej ochrony, zwane w dokumencie „standardami”.
- Zasady, czyli przyjęte w szkole normy postępowania pracowników szkoły i małoletnich uczniów, dotyczące w szczególności:
- bezpiecznych relacji pracowników szkoły z maloletnimi;
- bezpiecznych relacji między małoletnimi;
- korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do internetu;
- ochrony małoletnich przed zagrożeniami z sieci.
- Sposoby Waszego postępowania w sytuacjach, w których czujecie się krzywdzeni oraz działania szkoły zabezpieczające Was przed krzywdzeniem i jego skutkami.
„Standardy ochrony małoletnich” stanowią również istotną formę zabezpieczenia Waszych praw.Jako osobom małoletnim należy się Wam szczególna opieka i ochrona dorosłych, bo nie zawsze jesteście w stanie sami należycie zadbać o swoje bezpieczeństwo.Właśnie dlatego bardzo ważna staje się znajomość i przestrzeganie praw dziecka przez wszystkich członków szkolnej społeczności.
OCHRONA MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM
- Zasady bezpiecznych relacji pracowników szkoły z małoletnimi
Pracownicy szkoły:
- Pracownicy dbają o bezpieczeństwo uczniów podczas pobytu w szkole.
- Pracownicy wspierają uczniów w pokonywaniu trudności, uwzględniając ich umiejętności rozwojowe oraz możliwości wynikające z niepełnosprawności/ specjalnych potrzeb edukacyjnych.
- Pracownicy podejmują wobec uczniów działania wychowawcze, mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw – wyrażanie emocji w sposób niekrzywdzący innych, niwelowanie zachowań agresywnych, promowanie zasad „dobrego wychowania”.
- Metody dyscyplinowania uczniów dobierają adekwatnie do ich wieku i poziomu rozwoju. Metody te nie mogą naruszać godności i nietykalności osobistej uczniów (zakaz stosowania kar fizycznych).Wyjaśniają uczniowi, za co i dlaczego został ukarany.
- Przestrzegają praw dzieckai chronią je.
- Upowszechniają wiedzę o prawach dziecka - podejmują problematykę praw dziecka na godzinach wychowawczych, na zajęciach dydaktycznych oraz w trakcie innych działań szkoły – zgodnie z programem nauczania.
- Udzielają uczniom pomocy w nauce/pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub umożliwiają im dostęp do pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
- Zachęcają i motywują uczniów do działalności w organizacjach i stowarzyszeniach działających na terenie szkoły, np. w samorządzie uczniowskim, wolontariacie.
- Nie ujawniają spraw omawianych na posiedzeniu rady pedagogicznej, które mogą naruszać dobro osobiste uczniów lub ich rodziców.
- Nie rozpowszechniają informacji dotyczących rodziny danego ucznia, np. wykształcenie rodziców, ewentualne problemy rodzinne.
- Nie ujawniają informacji wrażliwych dotyczących ucznia osobom nieuprawnionym (wizerunek ucznia, informacje o jego sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej).
- Nie dokonują przeszukania, bez zgody ucznia, jego plecaka i innych rzeczy. Chyba, że istnieją przesłanki wskazujące na sytuację zagrażającą życiu lub zdrowiu.
- W trosce o ochronę zdrowia uczniów czuwają nad ich bezpieczeństwem w czasie przerw, na lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych oraz innych organizowanych przez szkołę formach dydaktyczno-wychowawczych.
- W czasie pobytu uczniów w szkole zapewniają im warunki ochrony przed przemocą, uzależnieniami oraz innymi przejawami patologii społecznej.
- Dają uczniom gwarancję nietykalności cielesnej - nie stosują wobec nich żadnych form przemocy.
- Oceniają uczniów zgodnie z ustalonymi w szkole zasadami.
- Doceniają i szanują wkład uczniów w podejmowane działania i traktują ich równo bez względu na ich płeć, orientację seksualną, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy. Unikają faworyzowania uczniów oraz wszelkich przejawów dyskryminacji.
- Konstruktywnie rozwiązują konflikty uczniów z personelem i rówieśnikami. Przyznają uczniom prawo dowiedzenia/uzasadnienia swoich racji w sytuacji konfliktu.
- Udzielają uczniom informacji o zapadających w szkole decyzjach dotyczących ich, np.o przeniesieniu do innej klasy, karze, nagrodzie, ocenie.
- Informująuczniówo tym, jakie w przypadku naruszenia praw ucznia, przysługują im prawa oraz środki i procedury.
- Zasady komunikacji pracowników szkoły z małoletnimi
Pracownicy szkoły
- W procesie rozwiązywania konfliktów stosują zasady skutecznej komunikacji.
- Metody dyscyplinowania uczniów dobierają adekwatnie do ich wieku i poziomu rozwoju.
- Wyjaśniają uczniowi, za co i dlaczego został ukarany.
- Nie łamią obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad.
- Nie wykorzystują wobec uczniów relacji władzy lub przewagi fizycznej.
- Nie stosują żadnej formy przemocy fizycznej i psychicznej wobec uczniów.
- Nie stosują naruszających godność uczniów wypowiedzi o podtekście seksualnym.
- Nie zmuszają uczniów do odbycia jakiejkolwiek aktywności o charakterze seksualnym.
- W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec ucznia, unikają innego kontaktu fizycznego z uczniem niż niezbędny.
- Kontakt z uczniami powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów mieszczących się w zakresie obowiązków personelu.
- Pracownicy nie zapraszają uczniów do swojego miejsca zamieszkania, nie spotykają się z nimi prywatnie poza godzinami pracy.Wyjątek stanowią sytuacje relacji rodzinnych i przyjacielskich z rodziną ucznia.
- Pracownicy nie nawiązują kontaktów z uczniami poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie do nich zaproszeń w mediach społecznościowych. Nie kontaktują się z nimi poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych). Wyjątek stanowią sytuacje relacji rodzinnych i przyjacielskich z rodziną ucznia.
- Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z uczniami poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy, dziennik elektroniczny).
- Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli uczniowie i rodzice/opiekunowie uczniów są osobami bliskimi dla pracownika) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych dzieci, ich rodziców/opiekunów.
Rozdział II
Bezpieczne relacje między małoletnimi w szkole,
a zachowania niedozwolone
- Uczniowie mają prawo do przebywania w bezpiecznym środowisku szkolnym.
- Uczniowie mają obowiązek przestrzegania zasad i norm zachowania określonychw statucie szkoły.
- Uczniowie uznają prawo innych uczniów do odmienności i zachowania tożsamości ze względuna:pochodzenie etniczne, geograficzne,narodowe,religię,statusekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć,orientację seksualną,cechy fizyczne, niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych uczniów – nikogo nie dyskryminują ze względu na jakąkolwiek jego odmienność.
- Uczniowie są zobowiązani do respektowania praw i wolności osobistych swoich kolegów i koleżanek, ich prawa do własnego zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania – w ramach społecznie przyjętych norm i wartości.
- Kontakty między uczniami cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej, np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość;życzliwość; poprawny, wolny od wulgaryzmów język; kontrola swojego zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób, który nikogo nie obraża i nie krzywdzi.
- Uczniowie budują relacje poprzezwzajemne zrozumienie oraz konstruktywne, bez użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między sobą. Akceptują i szanują siebie nawzajem.
- Uczniowie okazują zrozumienie dla trudności i problemów kolegów/koleżanek i oferują im pomoc. Nie kpią, nie szydzą z ich słabości, nie wyśmiewają ich, nie krytykują.
- Uczniowie mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresjii przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy.
- Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród uczniów nigdy nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona.Uczniowie nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodusłownej, fizycznej i psychicznej agresji i przemocy wobec innych uczniów.
- Uczniowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalnościi wulgarności oraz informowania pracowników szkoły o zaistniałych zagrożeniach.
- Jeśli uczeń jest świadkiem stosowania przez innego ucznia/uczniów jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np: pomaga ofierze, szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej (zgodnie z obowiązującymi w szkole procedurami).
- Wszyscy uczniowie znają obowiązujące w szkole procedury bezpieczeństwa – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu.
- Jeśli uczeń stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w szkole pomoc, zgodnie z obowiązującymi w niej procedurami.
2. Niedozwolone zachowania małoletnich w szkole
- Stosowanie agresji i przemocy wobec uczniów/innych osób:
- agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.:
- bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie;
- wymuszenia;
- napastowanie seksualne;
- nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą;
- fizyczne zaczepki;
- zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań;
- rzucanie w kogoś przedmiotami;
- agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.:
- obelgi, wyzwiska
- wyśmiewanie, drwienie, szydzenie z ofiary;
- bezpośrednie obrażanie ofiary;
- plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie ofiary
- groźby;
- agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.:
- poniżanie;
- wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie;
- pisanie na ścianach (np. w toalecie lub na korytarzu);
- wulgarne gesty;
- śledzenie/szpiegowanie;
- obraźliwe SMSy i MMSy;
- wiadomości na forach internetowych lub tzw. pokojach do czatowania;
- telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające);
- niszczenie/zabieranie rzeczy należących do ofiary;
- straszenie;
- uporczywe patrzenie się;
- szantażowanie.
- Stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w szkole lub klasie, np. rzucanie kamieniami, przynoszenie do szkoły ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów i substancji (środków pirotechnicznych, łańcuchów, noży, zapalniczek), używanie ognia na terenie szkoły.
- Nieuzasadnione, bez zgody nauczyciela opuszczanie sali lekcyjnej. Wagarowanie. Wyjście bez zezwolenia poza teren szkoły w trakcie przerwy lub lekcji.
- Celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć i zabaw organizowanych w szkole oraz zagrażające zdrowiu bądź życiu.
- Niewłaściwe zachowanie podczas wycieczek szkolnych i przerw międzylekcyjnych, np. przebywanie w miejscach niedozwolonych.
- Spożywanie i rozprowadzanie środków niedozwolonych (substancje odurzające, psychotropowe), uleganie nałogom, np. palenie papierosów, e-papierosów, picie alkoholu, spożywanie napojów energetyzujących, narkotyków.
- Celowe niszczenie lub nieszanowanie własności innych osób oraz własności szkolnej.
- Kradzież/przywłaszczenie własności innych osób oraz własności szkolnej.
- Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy od uczniów.
- Wysługiwanie się innymi uczniami w zamian za korzyści materialne.
- Fotografowanie lub filmowanie zdarzeń z udziałem innych osób bez ich zgody.
- Upublicznianie materiałów i fotografii bez zgody obecnych na nich osób.
- Stosowanie wobec innych innych osób różnych form cyberprzemocy.
- Infrastruktura sieciowa szkoły umożliwia dostęp do Internetuw czasie zajęć.
- Na wszystkich komputerach z dostępem do Internetu na terenie szkoły jest zainstalowane i oraz systematycznie aktualizowane oprogramowanie antywirusowe, antyspamowe i firewall.
- Na terenie szkoły dostęp ucznia do Internetu możliwy jestpod nadzorem nauczyciela.
- Uczeń może korzystać z Internetu tylko na komputerze z zainstalowanym programemfiltrującym treści.
- Korzystanie z multimediów, Internetu i programów użytkowych służy wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym.
- Uczeń obsługuje sprzęt komputerowy zgodnie z zaleceniami nauczyciela.
- Zasady korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do internetu
- Przez pojęcie „telefon komórkowy” rozumie się także smartfon, urządzenie typu smartwatch, itp.
- Przez pojęcie „inne urządzenia elektroniczne” rozumie się także tablet, odtwarzacz muzyki, dyktafon, kamerę, aparat cyfrowy, słuchawki, itp.
- Uczniowie przynoszą do szkoły telefony komórkowe oraz inny sprzęt elektroniczny na własną odpowiedzialność.
- Szkoła nie ponosi odpowiedzialności za zaginięcie lub zniszczenie czy kradzież sprzętu przynoszonego przez uczniów.
- Na terenie szkoły obowiązuje zakaz korzystania z Internetu za pośrednictwem telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych. Zakaz nie dotyczy sytuacji edukacyjnych, które wynikają z organizacji oraz przebiegu zajęć lekcyjnych prowadzonych przez nauczyciela.
- Uczniowie nie mogą korzystać w celach prywatnych z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu podczas zajęć edukacyjnych, opiekuńczych, treningów, uroczystości, a także zajęć pozalekcyjnych organizowanych na terenie szkoły bez zgody nauczyciela. Zgodnie z obowiązującymi w szkole zasadami.
- Uczeń ma obowiązek wyłączyć lub wyciszyć telefon (bez wibracji) i schować gow torbie/plecaku przed rozpoczęciem zajęć edukacyjnych lub innym ustalonym z nauczycielem miejscu.
- Telefony i inne urządzenia elektroniczne (np. tablety) można wykorzystywać podczas zajęć lekcyjnych w celach dydaktycznych pod opieką oraz za zgodą nauczyciela prowadzącego zajęcia.
- W uzasadnionych przypadkach, kiedy istnieje potrzeba kontaktuz rodzicem uczeń ma obowiązek poinformować o tym fakcie nauczyciela przed lekcją, poprosić o pozwolenie na skorzystanie z telefonu i ustalić sposób odebrania tej wiadomości.
- Na terenie szkoły zakazuje się uczniom filmowania, fotografowania oraz utrwalania dźwięku na jakichkolwiek nośnikach cyfrowych.
- W szczególnych przypadkach nagrywanie zajęć edukacyjnych oraz utrwalanie ich w jakikolwiek sposób możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły lub nauczyciela prowadzącego zajęcia edukacyjne.
- Nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą telefonu lub innych urządzeń jest możliwe jedynie za zgodą osoby nagrywanej lub fotografowanej. Niedopuszczalne jest nagrywanie lub fotografowanie sytuacji niezgodnych z powszechnie przyjętymi normami etycznymi i społecznymi oraz przesyłanie treści obrażających inne osoby.
- Każdorazowo decyzję o zabraniu na wycieczkę telefonów komórkowych i/lub innych urządzeń elektronicznych podejmuje kierownik/opiekun wycieczki.
- Zasady korzystania z telefonów i innych urządzeń elektronicznych ustala kierownik/opiekun wycieczki.
- Jeśli istnieje możliwość zabrania telefonu i/lub innego urządzenia elektronicznego na wycieczkę, wyjście edukacyjne uczeń ma prawo korzystania z tych urządzeń wyłącznie w zakresie niewpływającym na organizację i przebieg tego przedsięwzięcia.
- Podczas wyjść zorganizowanych przez szkołę (teatr, kino, muzeum, filharmonia, zwiedzanie z przewodnikiem, lekcja w terenie, konkursy, zawody sportowe itp.) uczeń jest zobowiązany do wyłączenia/wyciszenia telefonu (bez wibracji) i schowania go.
- Szkoła podejmuje działania zabezpieczające dzieci przed łatwym dostępem do „treści szkodliwych i zagrożeń z sieci”, które mogą zagrażać ich prawidłowemu rozwojowi.
- Szkoła uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka, zgodnie z obowiązującym prawem.
- Upublicznianie wizerunku dziecka do 16 lat, utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem.
- Osoba małoletnia powyżej 16. roku życia ma prawo do wyrażenia zgody samodzielnie.
- Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodziców/opiekunów lub małoletniego powyżej 16 roku życia na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
- Ochrona wizerunku małoletnich utrwalanych przez kamery monitoringu odbywa się na zasadach określonych w Regulaminie monitoringu.
Rozdział III
ŚCIEŻKI POSTĘPOWANIA MAŁOLETNIEGO W PRZYPADKU DOZNAWANIA PRZEZ NIEGO KRZYWDY
(procedury interwencyjne w szkole)
Rodzaj krzywdy
Znęcanie się, przemoc fizyczna, słowna, psychiczna stosowane wobec małoletniego
Opis sytuacji:
Ktoś przez DŁUŻSZY CZAS stosuje wobec Ciebie przemoc lub jest agresywny, nęka Cię w różny sposób, znęca się nad Tobą, np. stosuje:
Przemoc fizyczną:atak, napastowanie seksualne,nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą, fizyczne zaczepki lub dokuczanie, zmuszanie innej osoby do robienia nieprzyjemnych rzeczy, rzucanie w kogoś przedmiotami.
Przemoc słowną: obelgi, bezpośrednie obrażanie ofiary, plotki i obraźliwe żarty, groźby. Przemoc słowna może być także wymierzona w rodzinę i w przyjaciół ofiary po to, aby jeszcze bardziej jej dokuczyć.
Przemoc psychiczną: poniżanie, wykluczanie/izolacja/milczenie, obraźliwe pisanie na ścianach(np. w toalecie lub na korytarzu), wulgarne gesty, śledzenie/szpiegowanie, obraźliwe SMS-y i MMS-y, wiadomości na forach internetowych lub tzw. „pokojach do czatowania” (które z reguły są anonimowe w odróżnieniu od SMS-ów, pochodzących z konkretnych telefonów); telefony i e-maile (zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające); niszczenie rzeczy należących do ofiary; straszenie; gapienie się; szantażowanie.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Jeśli nie czujesz się bezpiecznie na terenie szkoły, powiedz o tym wychowawcy. Przedstaw mu sytuację, jeśli masz świadków przemocy stosowanej wobec Ciebie, poinformuj o tym nauczyciela. Poproś o reakcję, wsparcie i pomoc. Poinformuj także rodziców o tym, co Cię spotyka.
- Nauczyciel/wychowawca, do którego się zgłosiłeś, podejmie działania zgodne z obowiązującymi w szkole procedurami.
- Po wyjaśnieniu okoliczności i ustaleniu rodzaju zachowańprzemocowych wobec Ciebie, wysłuchaniu wyjaśnień ich sprawcy/sprawców przemocy, wychowawca podejmie stosowne z procedurami działania.
- Jeśli będziesz potrzebować dodatkowego wsparcia emocjonalnego - poproś o rozmowę z pedagogiem szkolnym/psychologiem/pedagogiem specjalnym (lub innym nauczycielem, któremu ufasz).
- Jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie i w dalszym ciągu ktoś będzie zagrażał Twojemu bezpieczeństwu, ponownie poinformuj o tym wychowawcę oraz swoich rodziców. Wspólnie z wychowawcąi rodzicami możesz też przedstawić sprawę dyrektorowi lub wicedyrektorowi szkoły.
Rodzaj krzywdy
Celowe zniszczenie lub kradzież rzeczy małoletniego
Ktoś (osoba Ci znana lub nieznana) okradł Cię, przywłaszczył sobie rzecz, która należała do Ciebie. Ktoś celowo zniszczył rzeczy należące do Ciebie na terenie szkoły.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Zgłoś zdarzenie kradzieży lub zniszczenia Twoich rzeczy wychowawcy lub innemu nauczycielowi - przedstaw mu, kiedy, gdzie i w jakich okolicznościach to się stało. Poinformuj o ewentualnych świadkach zdarzenia.
- Powiedz o tym zdarzeniu swoim rodzicom.
- Pamiętaj, że przynosisz do szkoły rzeczy wartościowe na własną odpowiedzialność. Szkoła nie ponosi odpowiedzialności na zniszczenie, zgubienie oraz kradzież rzeczy należących do ciebie.
- O zaistniałym zdarzeniu możesz opowiedzieć pedagogowi szkolnemu/psychologowi/pedagogowi specjalnemu.
Rodzaj krzywdy
Przemoc domowa stosowana wobec małoletniego
Przemoc domowa – to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające twoje prawa lub dobra osobiste.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Jeżeli dzieje Ci się w domu jakakolwiek krzywda, możesz poinformować o tym pracownika szkoły, do którego masz zaufanie. Podejmie on stosowne, zgodne z zakresem swoich kompetencji działania, mające na celu Twoją ochronę.
- Jeśli jednak nauczyciel lub inni pracownicy szkoły zauważą w Twoim zachowaniu i wyglądzie symptomy i oznaki stosowanej wobec Ciebie przemocy domowej, to mimo że tego nie ujawniłeś, mają obowiązek podjąć chroniące Cię działania i/lub zgłosić to do instytucji, które udzielą Ci zgodnej z prawem pomocy.
- Porozmawiaj też o swojej sytuacji, o tym, co czujesz i przeżywasz z pedagogiem szkolnym/psychologiem/pedagoiem specjalnym.
- Szkoła udzieli Ci pomocy zgodnie z obowiązującymi procedurami.
Rodzaj krzywdy
Nierówne traktowanie – dyskryminacja ucznia małoletniego
Dyskryminacja to nierówne, gorsze traktowanie kogoś ze względu na jakąś cechę. Powodem dyskryminacji są najczęściej: płeć, wiek, rasa, niepełnosprawność, orientacja seksualna, cechy fizyczne, religia, przynależność do grupy etnicznej, narodowej lub społeczno-kulturowej, przekonania polityczne lub inne przekonania, a także status materialny i pochodzenie społeczne.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Porozmawiaj z nauczycielem, któremu ufasz lub wychowawcą - opowiedz szczerze o tym, czego, z jakiego powodu i od kogo doświadczyłeś.To trudna dla Ciebie sytuacja, więc nie obawiaj się poprosić nauczyciela o pomoc.
- Poinformuj także swoich rodziców/opiekunów o całej sytuacji, przedstaw im wszystkie okoliczności zdarzenia.
- Jeżeli sytuacja się powtarza i eskaluje zasięgnij porady szkolnego pedagoga/psychologa/pedagoga specjalnego opowiedz mu o swoich obawach, przeżyciach i odczuciach.
Rodzaj krzywdy
Stosowanie wobec małoletniego cyberprzemocy
Cyberprzemoc ma miejsce wtedy, gdy doświadczyłeś przemocy w sieci w jakiejkolwiek formie - nękania, straszenia, szantażowania z użyciem sieci, publikowania lub rozsyłania ośmieszających, kompromitujących informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz gdy ktoś podszywa się w sieci pod Ciebie wbrew Twojej woli.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Postaraj się zabezpieczyć dowody przemocy w sieci stosowanej wobec Ciebie, która miała miejsce na teranie szkoły.
- Zgłoś ten fakt wychowawcy.
- Jeśli masz świadków doświadczanej przez Ciebie cyberprzemocy, powiedz o nich nauczycielowi.
- Wychowawca wspólnie z Tobą oceni, czy zdarzenie wyczerpuje znamiona cyberprzemocy, czy jest np. niezbyt udanym żartem.
- Wychowawca może też o zaistniałym zdarzeniu cyberprzemocy poinformować Twoich rodziców. Jeśli będzie to konieczne wychowawca podejmie wsłpracę z pedagogiem szkolnym/pedagogiem specjalnym/psychologiem.
- Jeśli będziesz potrzebować dodatkowego wsparcia emocjonalnego poproś o rozmowę z pedagogiem szkolnym/psychologiem/pedagogiem specjalnym (lub innym nauczycielem, któremu ufasz).
Rodzaj krzywdy
Zagrożenie bezpieczeństwa małoletniego w wyniku sekstingu
Seksting polega na wysyłaniu innym osobom przez internet lub telefon swoich intymnych zdjęć lub filmów. Jest to niebezpieczne zjawisko, ponieważ raz wysłane treści mogą zostać zapisane i użyte w dowolny sposób. Mogą też trafić w ręce niepowołanych osób i stają się narzędziem cyberprzemocy: szantażu czy zastraszania osoby, która się na nich znajduje. Mogą zostać przesłane innym osobom bez zgody osoby, która się na nich znajduje.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Jeśli na terenie szkoły padłeś ofiarą sekstingu opowiedz o całym zdarzeniu wychowawcy lub innemu pracownikowi szkoły, któremu ufasz.
- Zbierz i zabezpiecz dowody dostępne w formie elektronicznej - przesyłane zdjęcia, zrzuty ekranów portali, w których opublikowano zdjęcia.
- Przekaż zebrane materiały wychowawcy.
- Pamiętaj, aby poinformować swoich rodziców o zaistniałym zdarzeniu.
Wysyłanie małoletniemu w Internecie treści szkodliwych, nielegalnych i niepożądanych
Są to treści, które mogą wywołać u Ciebie negatywne emocje i które promują czy też po prostu przedstawiają niebezpieczne albo niezgodne z prawem zachowania.
Jeżeli ktoś wysyła Ci w Internecie treści nawołujące do samookaleczeń, samobójstw, zachowań szkodliwych dla zdrowia, treści dyskryminacyjne, promujące wrogość, nienawiść, treści pornograficzne dostępne bez żadnego ostrzeżenia, fake newsy - fałszywe wiadomości:
- Zgłoś ten fakt rodzicom, jeśli sytuacja miała miejsce poza terenem szkoły, a wychowawcy/pedagogowi szkolnemu/psychologowi/pedagogowi specjalnemu albo innemu pracownikowi szkoły, któremu ufasz, jeżeli do incydentu doszło w trakcie godzin lekcyjnych.
- W miarę swoich możliwości i umiejętności zabezpiecz dowody.Jeśli masz świadków zdarzenia, poinformuj o nich wychowawcę.
- Jeżeli potrzebujesz wsparcia porozmawiaj ze szkolnym pedagogiem/psychologiem/pedagogiem specjalnym.
Rodzaj krzywdy
Naruszenie prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądźniezgodnego z prawem wykorzystania w siecidanych osobowych lub wizerunku małoletniego
Ścieżka postępowania małoletniego
- Gdy sprawcą jest uczeń – kolega ofiary ze szkoły czy klasy, skontaktuj się z rodzicami/opiekunami i wychowawcą, jeżeli incydent miał miejsce podczas waszego pobytu w szkole. Przedstaw mu sytuację (szczegóły sprawy), okoliczności naruszenia Twoich praw.
- Wszelkie informacje przekaż rodzicom/opiekunom, jeśli sytuacja miała miejsce po skończonych zajęciach szkolnych.
- W miarę Twoich możliwości zabezpiecz dowody naruszenia Twoich praw.
- Przekaż dowody rodzicom i wychowacy.
- Dokonaj zmian identyfikujących Cię w sieci – powinni być przy tym Twoi rodzice.
- Jeżeli potrzebujesz wsparcia porozmawiaj ze szkolnym pedagogiem/psychologiem/pedagogiem specjalnym.
Rodzaj krzywdy
Nawiązywanie przez małoletniego niebezpiecznych kontaktów w Internecie
W przypadkach niebezpiecznych kontaktów inicjowanych w Internecie może dochodzić do zagrożenia Twojego życia i zdrowia,a także szantażu i przymusu realizacji czynności seksualnych.
Ścieżka postępowania małoletniego
- Jeśli Twoi rodzice lub opiekunowie prawni nie wiedzą, gdzie zgłosić taki problem, mogą uzyskać inormację w tym zakresie w szkole lub możesz zrobić to Ty sam.
- Zbierz dowody dostępne w formie elektronicznej (zapisy rozmów w komunikatorach, na portalach społecznościowych; zrzuty ekranowe, zdjęcia, wiadomości e-mail). Zabezpiecz te dowody.
- W przypadku, kiedy sytuacja miała miejsce na terenie szkoły przekaż dowody wychowawcy i rodzicom.
- Jeżeli potrzebujesz pomocy i wsparcia po ujawnieniu zdarzenia, zwróć się o pomoc do pedagoga szkolnego lub/i psychologa/pedagoga specjalnego.
Rozdział IV
Materiały pomocnicze
Prawa dziecka + wykaz telefonów
i adresów mailowych do instytucji pomocowychPrawa dziecka – co musicie o nich wiedzieć?
W Polsce najważniejszymi aktami prawnymi, gwarantującymi prawa dziecka, są: Konstytucja RP, Konwencja o prawach dziecka i Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.
Źródłem praw dziecka jest godność człowieka, zwana również człowieczeństwem. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zapisana jest ona w art. 30:
„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”.
Z godności wywodzą się dwie zasady: wolność i równość, które są podstawą wszystkich praw człowieka. Wolność oznacza to, że człowiek nie jest własnością kogokolwiek, posiada wolną wolę, może samodzielnie podejmować decyzje i świadomie ponosić za nie odpowiedzialność (dziecko uczy się tego w trakcie dojrzewania). Równość oznacza, że każde dziecko ma takie same prawa i ma być tak samo traktowane przez wszystkich bez jakiejkolwiek dyskryminacji.
Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka – każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiemi demoralizacją. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych (Art. 72. Konstytucji RP).Każdemu dziecku przysługują prawa dziecka tak, jak każdemu dorosłemu prawa człowieka. Praw tych nikt nie może dziecka pozbawić. Prawa dziecka są więc naturalną konsekwencją praw człowieka. Doprecyzowanie praw dziecka wynika z potrzeby dania dzieciom dodatkowej ochrony przed dorosłymi – dziecko ze swej natury jest słabsze od nich. Taką ochronę dają dzieciom ich prawa zapisane w Konwencji o Prawach Dziecka, którą przyjęło Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. Polska podpisała Konwencję o Prawach Dziecka 7 czerwca 1991 roku i od tego momentu jej przepisy, zobowiązujące państwo do przestrzegania praw dziecka, obowiązują także w naszym kraju.
Prawa dziecka istnieją po to, aby Was chronić, aby zapewnić Wam zdrowie i bezpie- czeństwo. Jeśli wszyscy szanowaliby prawa dziecka, każde dziecko byłoby odpowiednio traktowane. Niestety, nie zawsze tak jest. W każdym kraju są dzieci, których prawa są łamane. Dzieci bywają krzywdzone, wykorzystywane czy zastraszane.
Konwencja Praw Dziecka zakłada, że należy się Wam szczególna opiekai ochrona, bo nie zawszejesteście
wstanie należycie zadbać o swoje bezpieczeństwo.
Gdy znacie swoje prawa, możecie łatwiej obronić się przed przemocą, krzywdzeniem, dyskryminacją, której doświadczacie ze strony rówieśników i dorosłych. Bo wiecie, że macie prawo do ochrony swojego zdrowia i bezpieczeństwa oraz że są instytucje, które powinny Wam pomóc.Dlatego dzieci na całym świecie, podobnie jak dorośli, mają zapewnione swoje prawa, czyli obowiązujące reguły postępowania, które mają Was chronić przed wszelką krzywdą.
Zamierzeniem twórców Konwencji Praw Dziecka było kierowanie się zawsze Waszym dobrem oraz traktowanie wszystkich dzieci jako równych wobec prawa, niezależnie od pochodzenia, koloru skóry czy wyznania.
Warto, abyście zapamiętali, że:
- Prawa dziecka dotyczą każdego dziecka, czyli osoby poniżej 18. roku życia.
- Nie musicie nic zrobić, aby otrzymać prawa.
- Prawa dziecka macie zawsze i nikt nie może wam ich odebrać.
- Wszystkie prawa dziecka są równie ważne. Nie ma praw mniej lub bardziej ważnych od innych.
- Prawa dziecka dotyczą różnych dziedzin waszego życia, np. macie prawo do:
- znajomości swoich praw oraz powoływania się na nie w różnych sytuacjach, a także do ich poszanowania przez innych,
- do swobody myśli, sumienia i wyznania,
- do prywatności i tajemnicy korespondencji
- do nauki i informacji
- do wypoczynku i czasu wolnego
- do opieki zdrowotnej
- do wychowania przez rodziców
- prawo do ochrony przed wykorzystywaniem, przemocą i poniżaniem
- prawo do własnej tożsamości, które oznacza, że macie prawo do imienia, nazwiska i obywatelstwa i znajomości swego pochodzenia
- prawo do wyrażania własnych poglądów.
- Za ochronę Waszych praw odpowiada państwo.
Ze swoimi prawami macie do czynienia każdego dnia w różnych sytuacjach. Jeśli np. gracie w piłkę po lekcjach, to realizujecie wasze prawo do zabawy; jeśli idziecie do kinaz koleżankami – realizujecie prawo do spotykania się z innymi i wykorzystywania czasu wolnego; gdy kładziecie się spać – korzystacie z prawa do odpoczynku; gdy np. złamiecie nogę – korzystacie z prawa do opieki zdrowotnej.
Prawa kojarzyć się mogą ze swobodą decydowania o wszystkim, co Was dotyczy. Jednak prawa mają też swoje ograniczenia, które wynikają z faktu, że:
- inni też mają takie same prawa i egzekwując swoje prawa, nie możecie naruszać praw innych osób,
- pozaprzyznanymi Wam prawami macie nałożone przez rodziców i szkołę (czyli państwo) pewne obowiązki, które powinniście wypełniać.
Jak widzicie, Wasze prawa wiążą się więc równocześnie z pewnymi ograniczeniami i obowiązkami, które zostały na Was nałożone. Wynika z nich na przykład, że:
- nie możecie spać w domu cały dzień i nie pójść do szkoły, bo Wam się nie chce;
- nie możecie chodzić tylko na te lekcje, które lubicie;
- nie macie prawa do robienia zdjęć lub filmików koleżance lub koledze bez ich zgody;.
- nie macie prawa do złośliwego komentowania ubioru lub zachowania kolegi czy koleżanki.
Najważniejsze prawa dziecka
OCHRONA PRZED PRZEMOCĄ I WYKORZYSTYWANIEM
- Prawo do ochrony przed wykorzystywaniem, przemocą i poniżaniem
- Macie prawo do życia bez wyzyskiwania i wykorzystywania, nikt nie może was siłą zmuszać do zrobienia niczego, a zwłaszcza czegoś złego. Nikt też nie może zmuszać Was do pracy ponad siły ani wykorzystywać zarobkowo w inny sposób.
- Macie prawo do ochrony przed przemocą fizyczną, psychiczną i zaniedbaniem. Nikt nie ma prawa Was bić, prześladować i wykorzystywać w celach seksualnych. Macie prawo do ochrony przed wszystkimi formami wykorzystywania seksualnego. Nikt nie ma prawa dotykać Was w sposób, którego sobie nie życzycie i nakłaniać lub zmuszać Was do kontaktów seksualnych.
- Nikt nie ma prawa angażować Was w produkcję narkotyków i handel nimi ani zmuszać czy namawiać do ich zażywania. Policja, nauczyciele i inne służby mają za zadanie chronić Was przed dostępem do nich.
Przykłady:
- Nie możeciewięc zmuszać koleżanki w jakikolwiek sposób,aby dała wam odpisać zadanie domowe.
- Nie możecie zmuszać kolegi do wagarów, zapalenia papierosa, wypicia alkoholu lub zażycia narkotyku.
- Nie możecie nikogo uderzyć ani wyśmiewać się z jego wyglądu czy zachowania.
A czy rodzice mają prawo nałożyć na Was obowiązki domowe, np. zrobienie zakupów, wynoszenie śmieci, sprzątanie swojego pokoju?
Tak, ponieważ rodzice wychowują was wg pewnych zasad. Uczą porządku, przydzielają różne zadania do wykonania. Uczą was w ten sposób odpowiedzialności. To przejaw troski o Wasze przyszłe życie.
- Macie prawo do życia bez przemocy i poniżania. Nikt nie może Was bić ani znęcać się nad Wami w inny sposób. Macie też prawo do szukania wszelkiej pomocy, zawsze,gdy jesteście krzywdzeni.
Komentarz:
Nikt (kolega, koleżanka lub dorosły) nie ma prawa Was uderzyć, wyzywać lub poniżyćw jakikolwiek inny sposób. Nikt nie ma też prawa wyśmiewać się z czyjegoś wyglądu czy zachowania.
Prawo do ochrony przed przemocą oznacza, że bicie i poniżanie, znęcanie się, okrutne i poniżające traktowanie są niedopuszczalne i karalne.
EDUKACJA I ODPOCZYNEK
- Prawo do nauki i informacji
Macie prawo do nauki i dostępu do informacj, ale także prawo do czasu wolnego – wypoczynku zabawy czy korzystania z zajęć rekreacyjnych.
Wasze prawo do nauki polega na tym, że jesteście uprawnieni do korzystania z bezpłatnej edukacji, bo państwo gwarantuje każdemu z Was bezpłatny dostęp do szkoły. Możecie również wybrać szkołę prywatną lub społeczną, która jest płatna. Jednocześnie jednak macie obowiązek chodzenia do szkoły. Prawo do nauki daje Wam możliwość dokonania określonego wyboru.
Komentarz:
Mowa jest o tym w Konwencji o Prawach Dziecka (art.17) – „Masz prawo do uzyskiwania informacji z różnorodnych źródeł. Gazety, książki, radio, telewizja, internet i wszelkie inne media skierowane do dzieci powinny dostarczać Ci takie informacje, które są zrozumiałe i nie wyrządzają Ci krzywdy.”
Edukacja powinna rozwijać Wasze zdolności i umiejętności. Powinna także uczyć tolerancji
i szacunku dla praw człowieka, rodziców oraz kultury i kraju, z którego pochodzicie. Poprzez odpowiednią edukację powiniście uczyć się także jak chronić środowisko naturalne.Macie prawo uczyć się i zdobywać informacje, czytając gazety, książki, oglądając telewizję ikorzystając zInternetu. Jednak nauczyciele i rodzice powinni dbać o Wasze bezpieczeństwo. Surfowanie po necie bywa naprawdę niebezpieczne.
- Prawo do odpoczynku i wolnego czasu
Chodzi w nim o to, abyście na przykład w szkole mieli przerwy, ferie i wakacje i żeby zajęcia nie trwały cały dzień.
Przykłady:
- Czy koleżanka która zaprosiła na swoje urodziny tylko część Waszej klasy, naruszyła takim zachowaniem czyjeś prawo?
Komentarz:
Nie, bo ma ona prawo organizować sobie czas wolny i spotykać się z kim chce.
PRAWO DO WYCHOWANIA W RODZINIE
Macie prawo do wychowania w rodzinie, a rodzice zawsze powinni kierować się Waszym dobrem. Nawet, gdy rodzice nie są razem i mieszkają osobno, macie prawo do kontaktuz każdym z nich, chyba że to byłoby dla Was szkodliwe. Macie też prawo mieszkać ze swoimi rodzicami, chyba że nie byłoby to dla Was dobre, np. jesteście krzywdzeni.
PRYWATNOŚĆ
- Prawo do prywatności
Nikt nie może w sposób arbitralny i bezprawny ingerować w sferę życia prywatnego, rodzinnego lub domowego dziecka czy w jego korespondencję. Nikt nie ma prawa poniżaći ośmieszać dziecka ani wtrącać się do jego osobistych spraw, czytać listów, maili, smsów czy pamiętników – chyba że w uzasadnionych sytuacjach sąd zadecyduje inaczej.
Macie prawo do tajemnicy korespondencji, prywatności i swobody wypowiedzi. Prawo do prywatności oznacza, że możecie dysponować własnymi rzeczami, nikomu nie wolno bez powodów wkraczać w Wasze sprawy osobiste i rodzinne.
Prawa dzieci podlegają pewnym ograniczeniom, ale tylko w sytuacji, gdy chodzi o Wasze dobro i bezpieczeństwo.
Przykład:
Podczas zabawy, zabieracie telefon swojemu koledze i czytacie jego smsy. Czy uważacie to za zabawny żart czy naruszenie jego prawa?
Komentarz:
Oczywiście naruszyliście tu prawo Waszego kolegi do prywatności, bo nikt nie ma prawa do ingerencji w waszą prywatność,chyba że robi to ze względu na wasze dobro. Artykuł 16 Konwencji o Prawach Dziecka wskazuje: Nikt nie ma prawa do ingerencji w Twoją prywatność, chyba że robi to ze względu na dobro Twoje lub Twoich bliskich.
WYRAŻANIE WŁASNYCH POGLĄDÓW, SWOBODA MYŚLI, SUMIENIA I WYZNANIA
- Prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów we wszystkich sprawach dotyczących dziecka
Prawo do wyrażania własnych poglądów oznacza, że w ważnych dotyczących Was sprawach możecie wygłaszać swoje zdanie, opinie, własną wolę.
Komentarz:
Prawo to oznacza też, że nie możecie się z nikogo wyśmiewać, szydzić z jego wyglądu, zachowania, itp.Jeśli to zrobicie, naruszycie prawo kolegi/koleżanki do ochrony przed poniżaniem i dyskryminacją.
Artykuł 12 Konwencji o Prawach Dziecka stanowi, że macie prawo wypowiadać swoje zdaniew sprawach, które Was dotyczą, a dorośli powinni was wysłuchać i wziąć je pod uwagę. Nawet w postępowaniu przed sądem.
- Prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania
Swoboda wyrażania wyznawanej religii lub przekonań może podlegać tylko takim ograniczeniom, które są przewidziane prawem i są konieczne do ochrony bezpieczeństwa narodowego i porządku publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawowych praw i wolności innych osób.
W realizacji tego prawa ochrona praw dziecka oraz praw rodziców wzajemnie się przenikają. Oznacza to, że macie przyznane prawo do wolności sumienia i wyznania, jednak możeciez niego korzystać pod władzą rodzicielską. Oznacza to, że rodzice mogą Was wychowywać zgodnie ze swoimi przekonaniami w sprawach religii.
Przykład:
Uczniowie niepełnoletni nie mogą sami decydować udziale w lekcjach religii. Prawo do decydowania o wychowaniu religijnym dzieci Konstytucja i Kodeks rodzinny i opiekuńczy daje rodzicom.
Religia i etyka nie są dla ucznia przedmiotami obowiązkowymi, udział w nich jest dobrowolny. Uczeń może uczestniczyć w zajęciach z religii, z etyki, z obu przedmiotów, może też nie wybrać żadnego z nich.
OPIEKA , POMOC PAŃSTWA I OCHRONA DZIECKA PRZEZ PAŃSTWO
- Prawo do specjalnej ochrony i pomocy ze strony państwa
Gdy znajdujecie się w sytuacji, gdy zostałaliście pozbawieni czasowo lub na stałe swego środowiska rodzinnego lub gdy ze względu na swoje dobro nie możecie pozostawać w tym środowisku, państwo musi zapewnić Wam opiekę, m.in.: umieszczenie w rodzinie zastępczej, adopcję lub – gdy jest to niezbędne – umieszczenie w odpowiedniej instytucji powołanej do opieki nad dziećmi.
- Prawo do zachowania godności, szczególnie dziecka psychicznie lub fizycznie niepełnosprawnego
Dziecko niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną pełnię normalnego życia w warunkach gwarantujących mu godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo dziecka w życiu społeczeństwa.
Przysługuje Wam zatem prawo do pełnego dostępu do dóbr i usług oraz wszechstronnej rehabilitacji, prawo do nauki, pomocy psychologiczno-pedagogicznej i innych gwarancji i zabezpieczeń społecznych.
- Prawo do ochrony zdrowia i opieki medycznej
Oznacza to, że macie prawo do jak najwyższego poziomu zdrowia i udogodnień przy leczeniu chorób oraz profilaktyki i rehabilitacji zdrowotnej oraz nie możecie zostać pozbawieni dostępu do tego rodzaju opieki zdrowotnej.
- Prawo do otrzymywania pomocy i wsparcia od państwa, jeśli Ty i Twoja rodzina jesteście w trudnej sytuacji życiowej i materialnej.
Państwo powinno wspierać rodziny, których nie stać na zapewnienie dzieciom odpowiedniego poziomu życia.
- Prawo do ochrony przed konfliktem zbrojnym
Jeśli nie ukończyliście 15 lat, nie możecie być rekrutowani do wojska i brać bezpośredniego udziału w konflikcie zbrojnym.
- Prawo do ochrony w procesie karnym
Jeżeli złamaliście prawo, nie powinniście przebywać w więzieniu z dorosłymi. Macie prawo utrzymywać kontakt ze swoją rodziną oraz prawo do pomocy prawnej lub innej np. psychologa. Macie prawo zgłaszać sytuacje, w których jesteście źle traktowani.Jeśli złamiecie prawo, powinniście uzyskać pomoc prawną i być właściwie traktowani przez system sprawiedliwości
ZNAJOMOŚĆ SWOICH PRAW I PRAWO POWOŁYWANIA SIĘ NA NIE
Wszystkie dzieci mają takie same prawa.
Nie ma gorszych ani lepszych dzieci – każde dziecko takie same prawa jak wszyscy. Wszystkie dzieci są równe wobec prawa i nikogo nie można dyskryminować bez względu na to kim jest, gdzie mieszka, czym zajmują się jego rodzice, jakim mówi językiem, jaką wyznaje religię, jakiej jest płci, czy jest w pełni sprawny, czy też nie, czy jest bogaty, czy biedny.
Komentarz:
Macie prawo do tego, aby każdy Wasze prawa szanował, ale również Wy musicie szanować prawa innych. Macie prawo do bycia takimi, jakimi jesteście, nawet gdy różnicie się od innych. Wasze prawa w żaden sposób nie powinny jednak ograniczać praw innych osób.
Macie prawo znać swoje prawa! Państwo powinno zadbać, aby prawa dziecka zawarte w Konwencji Praw Dziecka były znane zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. O prawach dziecka uczycie się np. w szkole. Artykuły 43-54 Konwencji dotyczą tego, jak dorośli i państwo powinni współpracować, aby Wasze prawa były przestrzegane i chronione.
Gdzie można się poskarżyć, gdy Wasze prawa są łamane?
Jeśli znacie kogoś, kto potrzebuje pomocy lub sami znajdujecie się w trudnej sytuacji, możecie zwrócić się o pomoc do rodziców, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego czy dyrektora szkoły, zgodnie ze ścieżką postępowania opisaną
w „Standardach ochrony małoletnich”.Możecie też skontaktować się z policją (numer 112) oraz instytucjami niosącymi pomoc dzieciom. Oto jedne z nich:
116111 – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży;
800121212 – Dziecięcy telefon zaufania, prowadzony przez Rzecznika Praw Dziecka.
[1]Standard – norma, wymóg, kierunki działań szkoły na rzecz ochrony dzieci.
Małoletni – osoba, która nie ukończyła 18 roku życia.
……………………………………
(pieczęć szkoły/placówki)
Podstawy prawne:
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U.
z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz. 289 oraz 535) - Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870)
- Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 1606)
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900)
- Ustawa z dnia 10 maja 2018 r .o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1781)
- Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 nr 120 poz. 526)
Obowiązują od dnia ………